Holland Herrijst

De Methode Westerling Celebes 1947

De volgende dag meldt hij zich opnieuw bij kolonel De Vries. ,,Kolonel," zegt hij ,,als ik de situatie hier militair moet beantwoorden, dan vrees ik dat ik duizenden onschuldige mensen zal moeten ombrengen, die in feite door onze eigen tekortkomingen in de armen van de terroristen gedreven zijn."

De kolonel kijkt hem aan. ,,Kun je dat toelichten?" vraagt hij.

Westerling knikt. ,,Op de eerste plaats, kolonel, heb ik me afgevraagd hoe het mogelijk was, dat een gebied dat volkomen rustig was, onder Nederlands bestuur en militaire aanwezigheid, binnen een paar maanden zo uit de hand kon lopen. Ik heb alle rapporten en inlichtingen bestudeerd, en ik kan alleen maar concluderen dat we dit alles aan onszelf te wijten hebben. Aan onze beleidsfouten, aan tekortkomingen in ons militaire optreden, aan tekortkomingen van allerlei aard. Het is een ontstellende conclusie, maar het is de enige. Er heerst hier een totale oorlogssituatie, omdat het volk de partij van de terroristen heeft gekozen. Niet uit sympathie en niet uit vrije wil, maar eenvoudig uit vrees voor eigen leven. Het volk, dat alleen maar bescherming zocht, is volkomen aan zijn lot overgelaten. Mag ik u twee voorbeelden uit vele geven?"

,,Ga je gang," zegt de kolonel met een korte hoofdknik.

,,Ze hebben alle bij met psychologie te maken," zegt Westerling. ,, Het eerste betreft het normale militaire optreden. Als je vanuit een Kampong onder vuur wordt genomen, is er geen enkele wet, geen enkele regel, die je voorschrijft hoe je dat vuur moet beantwoorden. Of je er kanonnen of mitrailleurs op zet, of met lucht aanvallen begint. Maar het militaire antwoord betekent heel eenvoudig, dat je het gewone volk dwingt om dezelfde deking te zoeken als de criminele elementen. Op den duur wordt die dekking een gemeenschappelijk belang. Dat moet je voorkomen. Je moet alles doen om te voorkomen dat de criminelen en het volk dezelfde belangen gaan krijgen. Het militaire antwoord is hier dus onjuist. Een andere methode is nodig, om het volk zover te krijgen dat het zelf de criminelen uitlevert."

,,Ga verder," zegt de colonel. De kapitein brengt gedachten onder woorden die hij zelf al geruime tijd koestert.

,, Het tweede voorbeeld betreft de consequentie van optreden, het rechtvaardigheidsgevoel van het volk. Het volk wil alleen maar verlost worden van de criminele elementen waardoor het geterroriseerd wordt. Het is maar al te graag bereid om, als onze troepen een kampong binnenkomen, die elementen aan te wijzen en uit te leveren. Of ze desnoods zelf te arresteren en over te dragen. Maar wat gebeurt er? De militairen dragen de terroristen over aan de politie. Do politie is zodanig geinfiltreerd en corrupt, dat de arrestanten die via de voordeur naar binnen komen, er via de achterdeur onbeschadigd weer uit worden gelaten. Die terroristen keren terug naar de kampongs en nemen daar op bloedige wijze wraak. Het gevolg ligt voor de hand. Het volk houdt ermee op om terroristen aan te geven. In de volgende fase zal het de terroristen verbergen en beschermen."

Kolonel De Vries knikt. Het is duidelijk genoeg.

,,Wat ben je van plan hieraan te doen?" vraagt hij dan.

,,Het militaire antwoord is ontoereikend. In plaats daarvan zullen we onze fouten systematisch moeten gaan herstellen. Het volk moet het vertrouwen terugkrijgen in het wettige gezag. Er moet een duidelijk onderscheid worden gemaakt tussen het volk en de criminele elementen. Er is maar een mogelijkheid om Celebes te pacificeren met minimal verlies aan beide zijden, en dat is de invoering van het standrecht.

,,Het standrecht?" hehaalt de kolonel, enigszins geschrokken.

,,Ja, kolonel," antwoordt kapitein Westerling. ,,Dat is de enige weg, die het volk in de richting van zelfverdediging kan leiden. Het is de enige manier waarop we, op zijn Oosters, het vertrouwen van het volk kunnen terugwinnen. Dan kan het zich er zelf van overtuigen dat de criminele elementen nooit meer kunnen terugkeren naar de kampong om wraak te nemen. Het zal verlost zijn van zijn angst, er zal gehandeld zijn volgens het rechtvaardigheldsgevoel van het volk zelf. En daarmee trekken we de belangrijkste voedingsbodem voor de guerilla onder zijn voeten vandaan. Als u hiermee acoord gaat, kolonel, zal ik u zo spoedig mogelijk een uitgewerkt plan voorleggen."

Westerling is tijdens het praten opgestaan; zijn gespierde handen onderstrepen zijn betoog. Er straalt een dynamische kracht van hem uit, die elke angst, elke twijfel lijkt te verdrijven.

,,Accoord," zegt de kolonel.

Vorige Pagina

Volgende Pagina