Holland Herrijst

De zuivering van Zuid-Celebes

In de nacht van 10 op 11 december 1946, vijf dagen na aankomst op Celebes, begint Westerling met zijn Speciale Troepen (De Commando's) de eerste zuiveringsactie*. Doel is het gebied ten zuiden van de weg naar Maros, grenzend aan het oostelijk deel van Makassar. Kampong Batoea is hier de thuisbasis van een aanzienlijke bende, die de omgeving al maandenlang terroriseert, en enkele duizende mensen hebben afgeslacht, en onder anderen zich schuldig hebben gemaakt aan het vermoorden van de Nederlandse ingenieur Dohmen en diens collega en van een onderofficier van de Militaire Politie, sergeant Amiable.

De operatie is met de uiterste zorg gepland. Na een grondige analyse van de verschillende gegevens heeft Westerling een algemeen schema opgezet, dat hij gedurende heel zijn verblijf op Zuid Celebes met verbluffende resultaten zal toepassen.

Het schema berust in de eerste plaats op informatie. Onder leiding van zijn onder-commandant, de onder-luitenant Vermeulen, heeft Westerling twee weken voor het vertrek van de Speciale Troepen uit Batavia twaalf van zijn mannen in burgerkledij per vliegtuig vooruit gestuurd, ter verkenning en voorbereiding.

Direct na de landing op Celebes schakelt hij enkele voormalige geheime agenten van de P.I.D. en van de M.I.D. in, zoals hij ook op Sumatra had gedaan. Het zijn inheemsen, die het gebied zeer goed kennen. Hun vroegere werk als politiek/militair informant maakt hen nu tot waardevolle medewerkers.

Op het hoofkwartier van kolonel de Vries hoort Westerling over de rol die de kampong Batoea spelt. Hij stuurt er terstond, onafhankelijk van elkaar, vier inheemse verkenners naar toe, die elkaar niet kennen en denken alleen te werken. Door de rapporten met elkaar te vergelijken kan de betrouwbaarheid van de verkregen inlichtingen nauwkeurig worden geevalueerd, elke afwijking treedt onmiddellijk aan her licht.

De agenten hebben de opdracht zich een paar dagen onder de bevolking te mengen en inlichtingen te verzamelen. Hun taak wordt vergemakkelijkt door het grote aantal vagebonden en daklozen dat vanuit het binnenland naar de omgeving van Makassar trekt. Wat Westerling voorlopig weten wil is de identiteit van de leiders en de voornaamste leden van de terroristische en extremistische organisaties. Naam, schuilnaam, signalement, verblijfplaats, en een korte opsomming van de door deze lieden begane misdaden. Verder de plaatsen waar wapens zijn opgeslagen, het bewakingssysteem, de beveiliging en het aantal en de exacte plaats van eventuele wacht-en uitkijkposten.

Om de wapenopslagplaatsen en de schuilplaastsen van de terroristen te lokaliseren gebruikt Westerling een uiterst eenvoudige strategie. Tijdens het verblijf van zijn agenten in een bepaalde kampong stuurt hij een eenheid van de Speciale Troepen die richting uit om een (vals) alarm uit te lokken. Dit is voldoende om de agenten de gelegenheid te geven de door de bendeleden in zo'n situatie gebruikte maatregelen op hun gemak te observeren.

In de nacht van de 10de op de 11de is alles voorbereid om bij dageraad tot actie te kunnen overgaan. Op diezelfde dag wordt de staat van oorlog voor Zuid Celebes afgekondigd door luitenant-gouverneur-generaal Van Mook.

Westerling beschikt over exacte gegevens. Hij heeft de hem door verschillende militaire en burgerlijke instanties te Makassar ter beschikking gestelde rapporten vergeleken en gecombineerd met de recente inlichtingen van zijn eigen advance-party, met de inlichtingen van Sangkala, met de rapporten van de pas-ingeschakelde inheemse geheime agenten. Zijh urenlange inspanningen zijn dubbel en dwars beloond. Hij heeft een lijst kunnen opstellen met de namen en antecedenten van 74 beruchte terroristen en rampokkers met een.

Vorige Pagina

Volgende Pagina